سیانوباکتری ها و نقش سولفات مس در حذف آن ها

در اثر وجود سیانوباکتری در آب های راکد مشکلات مخاطره انگیزی ایجاد میشود. بعضی از انواع گونه های سیانوباکتری ها با چشم عادی به رنگ جلبک هایی به رنگ آبی کم رنگ دیده میشوند، در صورتی که آنها جلبک نیستند. 

 

بعضی از انواع گونه های سیانوباکتری ها سمومی تولید می کنند که ممکن است حیواناتی که از آن آب مصرف می کنند را از بین ببرد. متاسفانه تشخیص سم موجود در آب نیز کار ساده ای نیست. به همین علت کنترل رشد سیانوباکتری ها در آب هایی که موجودات زنده از آن تغذیه می کنند کاری حیاتی است.

 

شناسایی سیانوباکتری ها به کمک کارشناسان آزمایشگاه و به وسیلهً میکروسکوپ در آزمایشگاه انجام میگردد. آبی که به عنوان نمونه تست میشود باید در محیطی سرد و طی 24 ساعت آنالیز گردد. اگر وجود سیانوباکتری در آب تشخیص داده شد از سولفات مس برای کنترل رشد آنها میتوان استفاده کرد.

 

طرز کار:

مس (Cu) یک یون فلزی است. مقدار بسیار کمی از این یون برای تغذیه گیاهان آبزی ضروری است .بعضی از جلبک های سبز زمانی که از مس به عنوان یک ریزمغذی با غلظت 0.03 mg Cu/L (ppm) استفاده میشود، در محیط رشد می کنند. مس در غلظت های بالا بسیار خطرناک است. برای مثال: مس برای ماهی قزل آلای رنگین کمانی با غلظت حدودی 0.04 mg Cu/L (ppm) سمی است.

 

برای آب اشامیدنی مورد مصرف انسان باید مقدار مس پایین تر از مقداری باشد که مسمومیت ایجاد میکند. دستورالعمل کشور کانادا بیشترین مقدار غلظت مس را 1.0 mg Cu/L در نظر گرفته تا از تغییر رنگ و طعم آن جلوگیری کند.

 

بیشتر محصولاتی که برای تصفیه آب استفاده میشوند از مس به عنوان ماده ی فعال استفاده میکنند. معمول ترین ترکیب مورد استفاده سولفات مس است که به سنگ آبی (bluestone) معروف است. محصولات دیگری نیز در این زمینه موجود دارد، اما ساختار ماده ی فعال همه ی این مواد شبیه یکدیگر است. بعضی از آنها ماده ی افزودنی دارند که باعث میشود ترکیب سولفات مس برای مدت زمان بیشتری پایدار بماند که تاثیر درمان را افزایش میدهد.

 

مس برای بیشتر انواع سیانوباکتری ها با رنج غلظتی 0.25 -0.06 mg Cu/L سمی می باشد. زمانی که سیانو باکتری ها در اثر درمان با مس کشته میشوند، ممکن است سموم با غلظت بالایی در محیط آزاد شود.قبل از استفاده از آب برای آشامیدن حداقل باید 14 روز از استفاده از ترکیب سولفات مس گذشته باشد تا میزان سموم به حداقل برسد.

 

مراحل درمان با سولفات مس با حل شدن یون مس در آب شروع میشود. یون های آزاد مس اورگانیسم های هدف(سیانو باکتری ها) را متوقف می کنند، اما ممکن است اورگانیسم های مربوط به رشد زئوپلانکتون ها و تکثیر ماهی ها را نیز مختل می نماید. در نهایت مس در محلول مورد نظر ته نشین شده و رسوب میکند. با گذشت زمان مس و دیگر ریزمغذی ها مثل فسفر از رسوب بازیافت شده و به غلظت ریز مغذی های موجود در آب می افزاید.

 

بهترین زمان استفاده از سولفات مس:

تکثیر جلبک ها و سیانو باکتری ها طی زمان یک تا دو هفته میتواند ادامه یابد و یا از بین برود. بهترین زمان رشد آنها زمانی است که بعد از یک دوره هوای آفتابی دمای هوا شروع به بالا رفتن میکند. بهترین و ایمن ترین زمان برای شروع استفاده از سولفات مس زمانی است که این گیاهان شروع به تکثیر شدن میکند. از این ماده دو یا سه بار بیشتر در سال برای این منظور نباید استفاده کرد.

 

 

جدولی که در زیر آمده است شرایط مطلوب برای نتیجه گیری بهتر را بیان کرده است. هرگز شرایط نامطلوب را با افزایش میزان سولفات مس جبران نکنید. استفاده بیش از حد میتواند مشکل جدی در کیفیت آب ایجاد کرده و حتی آن را بسیار خطرناک کند.